Er wordt aan je gewerkt

Preek over Matteüs 28:19

orde morgendienst
welkom
votum en groet
gebed
zingen: Psalm 33,1.5.8
zingen: Opwekking 355
zingen: Opwekking 489
Schriftlezing Matteüs 28:16-20
preek over Matteüs 28:19
zingen: Psalm 116,1.7-10
gebodstekst: lezen Kolossenzen 3:1-17
zingen: Opwekking 501
doop Bastiaan Borkent
zingen: Opwekking 518
gebed
mededelingen
inzameling gaven
zingen: Opwekking 553
zegen

We kennen ze allemaal wel, die grote borden bij een bouwplaats. Een huis, een bedrijf, een flat, een weg wordt gebouwd – of verbouwd. Op zo’n bord staat dan wat er gebeurt en wie er verantwoordelijk is voor wat. Nieuwbouw van een bedrijfspand, groot onderhoud aan de weg, restauratie van een huis – en dan bovenaan de opdrachtgever, dan de aannemers en de onderaannemers, bij een groot project al snel een hele lijst. Kijk hier maar rond in de wijk. Amsterdam-West wordt vernieuwd en we zullen het weten ook.

Voorbeeld van een projectbord

Hier wordt gewerkt

Zo’n projectbord is een aardig beeld voor de doop, vanmorgen voor de doop van Bastiaan. Je zou kunnen zeggen: met die doop straks zet de levende God ook zo’n bord in zijn leven. Er staat op wat er gebeurt: sloop en nieuwbouw van een volmaakt gelukkig mens. En dan de opdrachtgever: de levende God. Hoofdaannemers: Vader, Zoon en heilige Geest. Onderaannemers: Willemijn, Renze. Verdere onderaannemers: Joran, familie, kerkelijke gemeente Tituskapel, straks te vervangen door Almere, wat stippeltjes voor nog nader in te vullen. Speciaal voor sloopwerkzaamheden: De Tegenstander & Co, Naamloze Vennootschap. Nou ja, die lijst zal nog wel langer worden naarmate Bastiaan ouder wordt. Maar onderaan blijft altijd staan: supervising director Koning Jezus.

Het leuke van dit beeld vind ik dat daarin naar voren komt dat er aan je leven gewerkt wordt. En dat is precies waar het ook in de doop om gaat. De doop is niet een soort cadeau dat je één keer krijgt en waar je het dan verder maar mee moet doen. God is niet een machtige suikeroom of peetvader, die bij je geboorte een rekening voor je opent en er een vermogen op stort, éénmalig. Als je dan aan het eind van je leven nog wat over hebt loopt het goed met je af, maar als je alles over de balk smijt, nou, dan is het je eigen schuld. En de doop is ook niet een soort eenmalige beschermingsmaatregel, laten we zeggen een soort pasteuriseren van je ziel, dat-ie langer houdbaar wordt. Als je je dan niet te veel in de smerigheid wentelt haal je het eeuwige leven wel. Nee, de doop is wel eenmalig, maar hij wijst op iets wat je leven lang gebeurt, wat je leven lang gedaan wordt. Eén keer zet God zijn bord in je leven. Dat is genoeg. Maar Hij verklaart ermee: Ik ga aan jou werken, je een nieuw mens maken, je leven lang, tot je opstaat als volmaakt nieuw mens.

In de rest van de preek ga ik dat wat verder uitwerken:
Gedoopt zijn betekent dat er aan je gewerkt wordt.
Dat is prettig.
Dat is riskant.
Dat is spannend.

Laten we maar beginnen met dat het prettig is dat er aan je gewerkt wordt. Want dat betekent dat er beweging en perspectief in je leven zit. Dat is typisch iets wat bij Jezus hoort. Als ik wat uitvoeriger weergeef wat Hij hier in Matteüs zegt tegen zijn leerlingen, dan krijg ik iets als: Jongens, jullie zijn mijn leerlingen, jullie zijn Mij gevolgd op mijn tochten en hebben gezien wie Ik ben. Nu ben Ik gepromoveerd tot Koning over alles en mogen jullie verder gaan: maak alle volken tot mijn leerlingen. Roep mensen die willen leren bij Mij, mensen die willen groeien, mensen die nieuw willen worden, betere mensen dan ze zijn. Doop ze dan als teken dat ze echt nieuwe mensen zullen worden en ga dan ook met ze verder: leer het ze maar, al het goede wat Ik jullie heb voorgehouden en voorgedaan; leer het ze maar af, alles wat dat goede in de weg staat. Leer het ze maar af, leer het ze maar aan, sloop en nieuwbouw, beweging en perspectief.

In een paar woorden staan we hier in Matteüs voor wat de kerk van Christus volmaakt typeert: het is de school van Christus. Christenen zijn geroepen om echt leerlingen te zijn, leerjongeren Christi, zeiden ze heel vroeger dan. Nou, je kunt geen leerling zijn en tegelijk niet willen dat er aan je gewerkt wordt, en tegelijk denken dat er niets meer aan je hoeft te veranderen. Dat zou betekenen dat je eigenlijk zegt: ik hoef niets te leren, ik ben al klaar, ik ben goed zoals ik ben. Ik heb geen beweging en geen perspectief meer nodig. Als je leerling bent wordt er aan je gewerkt, en daar zit iets prettigs in: een wenkende toekomst, iets van: je kunt verder komen, meer worden, groter worden, beter worden. Met Jezus meer mens. Daarom alleen al ben ik blij dat God destijds bij mijn doop zijn bord in mijn leven heeft gezet: er wordt aan me gewerkt, sloop en nieuwbouw door God zelf, beweging, perspectief.

Wat dat nog extra prettig maakt is, dat het echt om een project gaat en niet maar om iets dat eenmalig aan het begin van je leven of je geloof aan je gebeurt. De doop zegt niet: jij bent een nieuw mens geworden, zorg dat je het blijft, want als je het verprutst dan heb je niets. In de doop zegt God zelf: Ik wil jou een nieuw mens maken. Als ik het dan verpruts kan ik daarmee naar God en eerbiedig, in Jezus’ naam, vergeving vragen, opnieuw beginnen. Zelfs als ik zeg: ik wil dat allemaal niet, ik zoek het zelf wel uit, kan ik zolang ik leef nog altijd terug en zeggen: Heer, ik heb me vergist, ik kan niet echt leven zonder U. En het blijkt dat zelfs de ervaring van eigen schuld en eigen mislukking door God wordt ingeschakeld bij zijn werk aan mij. Er wordt aan me gewerkt. Dat staat op m’n leven geschreven in de doop. Als het werk klaar is in de opstanding zal ik een volmaakt gelukkig mens zijn. Dat hele project dat eindigt in het nieuwe leven in een nieuwe schepping is de wedergeboorte waar de doop naar verwijst, niet een of ander bekeringsbegin of geloofsbegin waar de bijbel zich niet of nauwelijks voor interesseert.

Dat de levende God tegen ons zegt: Ik ga aan jou werken, Ik ga jou nieuw maken, daar zit trouwens een enorme diepgang in. Het betekent dat Hij ons de moeite waard vindt. Uiteindelijk is dat het diepste achter dat het prettig is dat er aan je gewerkt wordt. Er is Iemand in je geïnteresseerd, maar dan welk mens ook in je geïnteresseerd is. Je bent geen product van het toeval of van een of andere vage hogere macht die uiteindelijk geen belang in je stelt. Er wordt aan je gewerkt, dat is een teken dat Iemand om je geeft lang vóór dat je het lastig kunt vinden.

Goed, gedoopt zijn betekent dat er aan je gewerkt wordt. Je krijgt zo’n bord in je leven geplaatst: werk in uitvoering, in opdracht van God zelf. Under construction. Dat is ook riskant. Het gaat wel om sloop en nieuwbouw. Leerling zijn in de school van Christus betekent ook afleren, zo radicaal afleren dat het ook wel afsterven wordt genoemd of ‘onze oude natuur doden’. En wat dat precies betekent weet je van tevoren niet. Je weet wel waar het eens op uit moet komen: op een volmaakt gelukkig mens zijn, samen met God en mensen. Maar wat daar nu precies bij jou zelf voor afgebroken moet worden en hoe dat zal gaan, dat staat nog te bezien.

Dat is ook een reden waarom ik net maar met dat prettige begonnen ben. Pas als je iets gezien hebt van dat het goed is om te leren, om nieuw te worden, kun je onder ogen zien dat er ook moet worden afgebroken in je bestaan. Als je vertrouwen hebt gekregen in de levende God die aan je werkt, die zelf de opdrachtgever èn de hoofdaannemer in je leven is, kun je ruimte vinden om Hem vast te houden als Hij opdracht geeft je leven op z’n kop te zetten. Als je Jezus hebt horen zeggen: ‘Mij is alle macht gegeven’, en: ‘Ik ben met jullie’, dan kun je blijven vertrouwen dat Hij echt de supervising director van alle werk aan jou is, ook als daar vreemde onderaannemers als die NV van De Tegenstander & Co bij worden ingeschakeld.

Maar goed, dat wat gesloopt moet worden staat nog te bezien. Ook hier is het van belang dat we goed onthouden dat de doop wijst op wat er je leven lang gebeurt en niet maar op iets eenmaligs aan het begin. Want het is vreemd genoeg dat God zo’n bord met Sloop en nieuwbouw ook neerzet in zo’n pasgeboren, spiksplinternieuw leven als dat van Bastiaan. We kunnen ons daar zo maar weinig of niets bij voorstellen. Wat is er nu mis met zo’n kindje? Wel, dat blijkt vanzelf. Kinderen hoeven maar een klein beetje ouder te worden en je ziet vanzelf dingen waarvan je denkt: nou, dat wordt nog een hele klus om dat af te leren of om daar goed mee om te leren gaan. Juist als ouders zie je dat vaak het snelst. En bedenk dan meteen maar dat God in de eerste plaats ouders onderaannemer maakt bij zijn werken aan mensen. Je mag meteen beginnen met vormen, met leren, met meewerken met God.

Hij is zelf ook al lang begonnen met werken aan ons. En Hij blijft dat doen, ons leven lang. Ook dóór je kinderen trouwens. Ouders worden zeker zoveel opgevoed door hun kinderen als omgekeerd. Telkens weer stuit je op dingen die je echt af moet leren, stuit je op dingen die je nodig moet leren wil je ooit echt gelukkig worden. Er zijn harde brokken en vreemde blokkades in jezelf die afgebroken moeten worden, soms zelfs van dingen die heel belangrijk voor je zijn, waar je aan gehecht bent geraakt, die echt een deel van jezelf zijn. En toch trekt God dan je leven door en breekt het af. Er wordt aan je gewerkt. Er is ruimte nodig voor nieuwbouw, voor opstanding. Dat kan voor je eigen besef ook iets riskants hebben. Het kan immens pijn doen en diepe weerstanden oproepen. Waarom God de weg met mensen gaat die Hij gaat is zo vaak voor ons niet te volgen. Soms lijkt het er wel eens op dat Hij bij bepaalde mensen bij hun doop wel zo’n bord met Sloop en nieuwbouw in hun leven heeft gezet, maar dat er in hun leven niet meer gebeurt dan dat ze tot de grond toe worden afgebroken.

Het is echt belangrijk dat we beseffen dat de wedergeboorte waar de doop naar verwijst de hele gang is van het heden tot de opstanding nà de dood tot als volmaakt gelukkig mens. Dan is heel Gods werk in ons leven voltooid. Soms wordt pas bij die voltooiing onthuld voor welke nieuwbouw hier zo veel moest worden gesloopt. Daarom is het ook zo belangrijk te bedenken dat Gods werken aan ons een teken is dat Hij ons de moeite waard vindt. We worden in opdracht van Christus gedoopt. Wie houdt er nu meer van ons dan Hij? Dan wordt er dus vanuit die liefde aan ons gewerkt. Al voel je je dan eens in je leven hier tot de grond toe afgebroken, het zal toch blijken dat het Gods nieuwbouw dient, dat je er beter van wordt, een volmaakt gelukkig mens, als het niet hier al blijkt, dan straks.

Draai dit één slag verder en je ziet dat het ook iets spannends heeft als je zo’n bord in je leven geplaatst krijgt: werk in uitvoering, voor en door God. Je mag leerling zijn in de school van Christus, en meer, beter worden. Het algemene doel is bekend gemaakt: je zult eens opstaan als een volmaakt gelukkig mens. Maar de eindtermen voor jou persoonlijk in deze school zijn niet concreet bekend gemaakt en de tussendoelen ook niet. Tot wat voor volmaakt gelukkig mens jij zult uitgroeien of gemaakt zult worden, dat wordt er niet bij gezegd. Je mag er in de loop van je leven iets van ontdekken, al doende lerend, en straks mag je het eens volmaakt zien.

Er wordt aan je gewerkt. Dat betekent dat je leven een ontdekkingstocht wordt, en spannend. Veel spannender dan als je denkt: ik ben wie ik ben en ik ben daar tevreden mee, punt. Je bent wie je bent, maar weet je ook wie je worden kunt? Als de levende God zijn werk-in-uitvoering-bord in je bestaan zet en met je aan het werk gaat, dan is er veel meer mogelijk dan je zelf kunt verzinnen, of van je kinderen kunt verzinnen. Je blijkt onvermoede dingen te kunnen – of aan te kunnen. Je mag gaven ontdekken en uitbouwen. Je leven lang staat dat bord van God in je leven: werk in uitvoering. Je mag het meteen vertalen in: er is meer mogelijk. Tot je eens zult ontdekken hoe God jou zelf gedacht heeft en gevormd heeft. Dan haalt God zelf dat bord uit je bestaan weg want dan is Hij klaar en is je leven verheven tot de derde macht.

Voor wie gedoopt is maakt dat het leven spannend tot op dat moment. Er wordt aan je gewerkt: gebouwd, afgebroken, bijgebouwd, weggewerkt en afgewerkt. Leer maar je te houden aan alles wat Christus je heeft opgedragen. Leer je kinderen het maar. En ontdek maar wat er voor wereld aan goede daden klaar ligt die Christus heeft geschapen voor ons om daarin te leven. Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van de wereld, zegt Hij. Saai kan het leven dan niet zijn, lijkt me. Prettig wel, riskant ook, spannend zeker. Want er wordt aan je gewerkt. Dat verklaart ons God, de levende, door zijn heilige Geest in Jezus zijn Zoon die ons is voorgegaan. Hij is dood geweest, gesloopt tot het bot, maar kijk, Hij leeft, nu en tot in eeuwigheid. Hij bouwt ons nieuw tot volmaakt gelukkige mensen. Amen.

preek gehouden in: Amsterdam-ZW, 7 januari 2007

eerdere versie gehouden in: Loenen-Abcoude, 22 september 2002
Mijdrecht, 28 augustus 2005
Utrecht-NW, 15 januari 2006

2 gedachten over “Er wordt aan je gewerkt

Laat een reactie achter op Strijker Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *